Weemoed

Zomers leken eeuwig te duren. Het lied van de krekels zong ons naar bed of naar ons matras in de tent in de tuin, de geur van vers gemaaid gras in onze neusjes. Dromen vol avonturen voor een nieuwe dag. Mijn broer en neef bouwden kampen ergens te velde en haalden deugnieterij uit die zelfs vandaag nog niet helemaal het daglicht heeft gezien (bij familie-etentjes volgen er soms nog onthullingen). Ik maakte onvermoeibaar shows en scenario’s met mijn nichtje en ging schrijfster en archeoloog worden, de vrouwelijke Indiana Jones.

Ik weet dat jeugdherinneringen gekleurd zijn. Dat de zon heus niet altijd scheen, dat we ons ook stikkapot konden vervelen, dat de jongens (wie anders :-)) soms vervelend deden, dat we ook naar school moesten, … maar wat mis ik het kind-zijn soms. Toen de verplichtingen van het volwassen leven nog niet eens op de loer lagen aan de horizon. Toen imaginaire werelden onbelemmerd beleefd konden worden en echter waren dan de realiteit. Toen ik nog geen weemoed had, omdat ik volop in het moment leefde en te jong was om terug te blikken. Toen ik nog niet piekerde over de toekomst omdat alles mogelijk leek. De Japanners hebben daar een woord voor: Yu Yi, het verlangen om dingen weer zo intens te voelen zoals je deed wanneer je kind was.

Het volwassen-worden besluipt je met de jaren. Je wordt geacht de structuur en de regels te volgen. Huiswerk neemt het over van spelen. Dromen van vroeger vervagen en blijken ineens niet ‘realistisch’ te zijn. Ze vertellen je hoe babies gemaakt worden en je ontdekt dat Sinterklaas niet bestaat. En gaandeweg stel je vast dat ook de grote mensen het allemaal niet goed weten. Het leven verliest een soort glans die alleen die eerste kinderjaren kunnen hebben. De weemoed duikt op omdat je het onbekommerd kind-zijn beetje bij beetje kwijt raakt. Een geur, een liedje, een smaak, een herinnering voeren je nog terug naar toen.

En toch is het kind er nog. Ik merk het als ik tijd doorbreng met mijn kleine nichtjes. Of als ik schrijf en hele werelden en personages verzin. Ik merk het als ik op reis overrompeld word door een nieuwe ervaring en weer kan kijken en ervaren zoals je alleen kunt als je voor de allereerste keer iets ziet of meemaakt (zoals een olifant die vlak voor je auto passeert of een overweldigend mooi landschap of de stilte van de woestijn of de helderste sterrenhemel die je ooit gezien hebt). Alleen lukt het me niet meer om dat zonder weemoed te doen. Het is bijna onmiddellijk daar: het besef dat een geweldig moment voorbij is, dat je het kunt koesteren maar dat het ook nooit meer exact op die manier terugkomt. Ik kan zelfs al iets missen voor het weg is. Dat klinkt misschien vreemd, maar dan zit ik naar die sterrenhemel te staren en dan besef ik zo hard dat ik dit moment intens ga missen. Ik kan het ook ervaren bij mensen: iemand heel graag hebben, intens graag zien of samen iets mooi meemaken en tegelijk het fragiele voelen. Het besef dat alles voorbij gaat, ooit, uiteindelijk. Dat alles vergankelijk is. Ja, dat gevoel overweldigt me soms. Gelukkig niet de hele tijd, want dan valt het leven te zwaar. Dan ben je gewoon continu afscheid aan het nemen.

Ik probeer ‘weemoed’ om te buigen tot een soort levenskunst. Bewust genieten van momenten en ervaringen, ze een plaats geven in je geheugen om je er telkens weer opnieuw aan op te kunnen laden. Zorgen dat je niet alleen verder moet op wat ooit was, maar steeds opnieuw nieuwe momenten creëren die het leven meer dan de moeite waard maken. En dat zit echt niet alleen in grootse reisavonturen. Laatst ging ik babysitten bij mijn metekind Loes (7j). Het was bedtijd. We lazen samen een verhaal over een Chinees echtpaar dat een koppel draken moest verslaan op een hoge berg. Zij las een lijn, ik las een lijn. Het was een 5- minuten verhaaltje, maar we bleven nog een vol uur verder fluisteren bij het licht van het nachtlampje. Het was heel ver voorbij haar bedtijd toen ik uiteindelijk de deur van haar slaapkamer op een kier zette en naar beneden ging. Levenskunst zeg ik je. En ook een beetje weemoed.