Sterrenstof

Op warme zomernachten had ik als tiener de gewoonte om, wanneer iedereen in huis gaan slapen was, nog een tijdje op de smalle vensterbank van mijn raam te zitten en naar de nachtelijke hemel te kijken. Soms luisterde ik daarbij naar muziek. Andere keren luisterde ik naar de nacht. Niemand die wist dat ik daar zat, een meisje op de vensterbank. Ik keek uit over de donkere tuin, de bomen en boven mij de maan en de sterren. Zelfs als de hemel niet zo helder was en er slechts hier en daar een lichtpuntje fonkelde, zat ik me daar te verwonderen over de oneindigheid boven mij. Als je lang genoeg kijkt, zie je meer en meer sterren.

Het is niet eens dat ik het allemaal wou begrijpen. Ik wou het vooral voelen. Een minuscuul deeltje zijn van iets veel grootser dan mezelf.

De mooiste nachthemel zag ik vele jaren later in de Namibische woestijn. Ver weg van licht- en luchtvervuiling was de hemel daar ’s avonds keer op keer een spektakel. Je zag er zelfs de Melkweg, een oplichtende band in de hemel met naar schatting zo’n 400 miljard sterren. Ik leunde achterover en keek naar boven met een gevoel dat ik nog steeds niet kan vatten. En daarin ligt precies het mooie. Deel zijn van iets dat jezelf overstijgt. Verbondenheid voelen met al die mensen die ik nooit zal kennen en die naar diezelfde nachthemel keken, nu en vele duizenden jaren eerder.

Sterren leven en sterven. Ze exploderen of doven net langzaam uit.

“We zijn allemaal sterrenstof,” vertelde sterrenkundige Conny Aerts onlangs op Radio 1. Letterlijk. Onze lichamen, maar ook mijn koffietas, het gras in de tuin, de appel in mijn hand, … dat alles zat ooit in een ster. “Als sterren sterven, dan geven ze alle materialen die ze in hun binnenste gemaakt hebben terug aan de Melkweg waartoe ze behoren,” legde Aerts uit. De waterstof, koolstof, zuurstof … in ons lichaam, dat allemaal is op die manier gemaakt door de sterren. En ooit, wanneer ons leven voorbij is, geven ook wij die elementen weer terug.

Stardust. Het is dus niet alleen iets uit liedjes en poëzie.

Wanneer we naar de sterren kijken, kijken we ook naar onszelf.
Het is dat wat ik al voelde als tiener op de vensterbank.
Een kleine sterrenfilosoof onder een eindeloze hemel.