Over gekleurd snot en belangrijke keuzes

Nog drie dagen en ik moet me begeven naar het hokje in de gemeenteschool, waar achter het gordijntje de computer wacht. Het is met lood in de schoenen. Want ik weet het niet. Echt niet. Op wie wil ik stemmen? Het is niet eens dat ik twijfel tussen het ene en het andere, ik weet het gewoon he-le-maal-niet. Het is te zeggen, ik weet zeker voor welke partijen ik absoluut niet wil stemmen. Wat overblijft kleurt (in willekeurige volgorde) rood, groen en blauw en vervult me ook niet bepaald met volle overtuiging. In mijn 20 jaar geschiedenis als kiezer heb ik voor elk van deze partijen al wel eens gekozen.  Maar de laatste verkiezingsrondes is dat met steeds meer twijfel. Voor een partij kiezen gewoon omdat de andere partijen je nog slechter lijken is niet bepaald een positieve motivatie. Dus ja, ik zucht nu de media me er zowat elke minuut aan herinneren dat het zondag zo ver is: dat wij, de burgers, dan gaan beslissen wie de komende jaren aan het roer zal staan. Ik zucht, niet omdat ik niet wil gaan stemmen. Ik vind dat namelijk geen vrijblijvend gegeven en zou het ook doen als het niet verplicht was. Ik zucht omdat ik het erg vind om vast te stellen dat ik in geen enkele partij of politicus echt vertrouwen stel. Ooit kende ik de politieke geschiedenis van België op mijn duimpje, toen ik nog studeerde en in jeugdig enthousiasme overwoog om de journalistiek in te gaan. Die Wetstraat is er uiteindelijk toch niet van gekomen. Ik zou niet aarden in die biotoop, ook niet als journalist (veel te lang wachten in de kou bovendien). Politiek is altijd al een schouwspel geweest, maar ik merk ook dat ik meer afstand heb genomen, dat ik het allemaal al lang niet meer op de voet volg. Juist omdat ik echtheid en authenticiteit zo belangrijk vind, ben ik eerder cynisch geworden als het gaat over de drijfveren en de werkelijke kennis, kunde en visie van de dames en heren politici. 

De talloze foldertjes en flyers die hier door mijn brievenbus op de deurmat vallen, maken het er niet beter op. Veel beloftes. Veel slogans. Veel poses. En ook wandelend of rijdend door de straten is er geen ontsnappen aan. Met posters op de ramen en panelen in de voortuin komen mensen politiek uit de kast. Er is blijkbaar nog wel een kern van overtuigden. Van hevige aanhangers zelf. En ondertussen spelen de politici hun verkiezingsspel, met verklaringen over ministerposten, met het aankondigen van maatregelen die goed klinken maar waarvan de haalbaarheid twijfelachtig is. Ze hopen snel te scoren. De partijvoorzitters dansen voor Karrewiet zelfs de Skibidi en maken om ter snelst een kom fel gekleurde snot om indruk te maken op het allerjongste volkje dat over een paar jaar zal gaan stemmen.

Van de huidige ‘campagne’ is er buiten die kommen snot niet veel dat me bijblijft. Of ja, misschien toch. Het gebrek aan langetermijnvisie. Want dat vraagt moed en hoogst waarschijnlijk niet zo populaire beslissingen.

In zijn staaltje crisiscommunicatie na de uitspraken over het verder verhogen van de pensioenleeftijd, haastte Bart De Wever zich om te benadrukken dat er deze legislatuur en de volgende waarschijnlijk niets, maar dan ook écht niets, zal veranderen aan die pensioenleeftijd. Nee, we moeten ons geen zorgen maken hoor. Maar ik maak me wél zorgen als voor elk groot maatschappelijk vraagstuk niet verder wordt gekeken dan een legislatuur. Als elk probleem wordt doorgeschoven van regering tot regering. Omdat niemand zijn hachje wil wagen, omdat iedereen zich vastklampt aan zijn postje, omdat ze misschien zelf ook niet meer weten wat er nu moet gebeuren. Het partij- en eigenbelang staat boven het algemeen belang. En dat verklaart ook waarom ik wanneer ik in dat stemhokje sta en uiteindelijk toch mijn keuze maak, niet écht het gevoel zal hebben dat ik als burger invloed heb. Zeker, er zullen zich een aantal verhoudingen aftekenen door het uitbrengen van de stemmen, maar nadien gaat de politieke machine weer zijn eigen gang. Tot de volgende verkiezingen. “Het democratisch vermoeidheidssyndroom,” noemt David Van Reybrouck* het.

Nu is het ook weer al te gemakkelijk om vanaf de zijlijn te zeggen dat ik geen vertrouwen heb. Ik wil ook streng zijn voor mezelf. Want als je niet in politiek vertrouwt, dan word je ofwel heel cynisch en passief, ofwel zoek je manieren om als burger druk uit te oefenen samen met andere burgers over die thema’s die je belangrijk vindt en waar de beleidsmakers tekort schieten. Zoals de klimaatbetogers. En de 15.000 mensen die op straat kwamen tegen seksueel geweld en voor een justitie die daders niet zomaar vrijuit laat gaan. Ik ben nog nooit voor iets op straat gekomen. Ik onderteken hoogstens eens een petitie. En dat vind ik zwak en gemakkelijk. Alsof één keer een stem uitbrengen me ook ontslaat van mijn rol als burger.

Ik vrees dat te wereld te complex en grillig is geworden om te verwachten dat politici het allemaal gaan oplossen. Vandaag nog kreeg ik een mail van mijn alma mater VUB: “We gaan het denkwerk toch niet alleen aan politici overlaten?”.

Het blijkt een oproep te zijn om via een platform samen na te denken over grote maatschappelijke thema’s en zo het begrip ‘democratie’ breder in te vullen dan het uitbrengen van een stem. Barack Obama zei het twee jaar geleden in een speech: “Mensen hebben de gewoonte om politici te beschuldigen wanneer het niet goed gaat. Maar, zoals ik mensen altijd vertel, je krijgt de politici die je verdient.”

Ik heb dus nog drie dagen en een paar uur om een weloverwogen keuze te maken. En daarna om te proberen een betere, betrokken burger te zijn. Snot of gene snot.

Foto: VRT
* Boek: ‘Tegen verkiezingen.” David Van Reybrouck.