Overvloed

Kreeft in curry nage met romanesco. Oesters met mango, chili en passievrucht. Meringue kerstboom met praliné. De decembereditie van het supermarktmagazine is een aaneenschakeling van overdadige feestgerechten. ‘Gewoon’ is blijkbaar niet goed genoeg, al vraag ik me af hoeveel mensen zich effectief wagen aan het prepareren van de tartaar van hert met gepekelde walnoten en kervelschuim. Het voelt zo decadent allemaal. Ingewikkeld ook, waar het eigenlijk simpel en puur kan zijn. En dat is, zo aan het einde van het jaar in het donkere seizoen, waar ik naar snak. Eenvoud. Zo weinig mogelijk ‘moeten’. Lichaam en geest afstemmen op het winterritme, een versnelling lager in plaats van hoger. Me niet schuldig voelen als ik het liefst wat rondlummel in huis omdat mijn energiepeil een winters dipje heeft. En dat terwijl alles rondom ons weer schreeuwt dat we moeten kopen, koken en vooral niets missen van de honderden decemberevents met markten en lichtparcours.

Met grote sympathie voor de Ijslanders lees ik over een kersttraditie die mij als muziek in de oren klinkt. Jólabókaflóð.

Kerstboekenvloed. Er wordt slechts één cadeau uitgewisseld op een Ijslandse kerstavond: boeken. En het mooiste: de rest van de avond blijft iedereen samen lezen met een warme chocomelk bij de hand. Samen verdwijnen in verhalen. Het klinkt als een soort idylle zo anno 2023. Boeken, chocolade, en ongetwijfeld ook een warm vuur en veel lichtjes. Ik mijmer naar de kerstdagen in volle coronaperiode toen mijn broer, schoonzus, neef en ik een huisje hadden gehuurd in de Ardennen. Een gezellig nest waarin we drie dagen in onze ‘bubbel’ nostalgisch films keken, gezelschapsspelletjes speelden, comfort food en kerstbiscuit aten en onze benen strekten in het mooie landschap rondom ons. Omdat we elkaar zo weinig hadden gezien door alle coronarestricties voelde dat allemaal extra waardevol. Kerstcadeaus hadden wij daarbij niet nodig.

Misschien was die ene Kerst een beetje onze Jólabókaflóð, maar dan zonder de boeken.

De overvloed die ons wordt voorgehouden, voelt dit jaar extra wrang. Alsof rijkelijke tafels en stapels cadeau de norm zijn. Alsof iedereen dat kan en wil. Alsof dat het belangrijkste is. Ik sloot dit jaar iemand in mijn armen die huilde omdat ze een klein, ogenschijnlijk banaal cadeautje kreeg. Voor haar was dat hebbeding de wereld. Sprakeloos was ze, dat zij iets kreeg. Haar zo kwetsbaar zien, brak mijn hart.

Ik besefte eens te meer wat een gelukzak ik ben, hoeveel ik mag ontvangen, hoe goed omringd ik ben. Dat is mijn overvloed.

De fragiliteit van alles overvalt me tegelijk des te meer. Hoe het leven kan veranderen, soms met een vingerknip. Hoe ieder van ons ook afscheid moet nemen van wie en wat ons dierbaar is, beetje bij beetje en soms met een schokgolf. Hoe gruwelijk hard ‘de wereld’ is. Mijn brein kan het nauwelijks verwerken, het contrast tussen al dat verschrikkelijke oorlogsleed en de hyper happy reclamebeelden die in dezelfde mediastroom op ons worden losgelaten. Soms wordt die stroom teveel. Dan zet ik de autoradio op weg naar huis uit en hoor alleen het getik van de regen en het zachtjes schrapen van de ruitenwissers.

Zelfs op een donkere, sombere avond, aanschuivend in de file, is het overvloed om naar een veilige thuis te rijden.

Aan de ramen van mijn huis branden ondertussen warme lichtjes, eenvoudig en subtiel, maar stralend genoeg om de duisternis te breken. Omdat ik alleen woon, besteed ik net extra aandacht aan die kleine dingen. Zo probeer ik een thuis voor mezelf te zijn. Dat lukt me niet altijd even goed. Soms is dat regelrecht moeilijk, maar dan weet ik dat er altijd wel iemand is, als ik maar durf uit te reiken. Mijn familie, mijn vrienden. Ik ben niet alleen. Dat is mijn overvloed.