Perspectief

Palermo hult zich in duisternis wanneer wij, drie vriendinnen, op Siciliaanse bodem landen. Op de bus van de luchthaven naar het centrum tekenen zich achter het raam vage contouren af van heuvels en rotsachtige hoogtes, met stipjes licht waar er huizen zijn. De stad wacht nog een nacht om zich aan ons te tonen.

Het is dat unieke moment waarop je ergens de allereerste keer bent, je reservoir van indrukken nog leeg.

Vier dagen lang prikkelt Palermo onze zintuigen. De verzengende hitte die er in volle zomer hangt, is verzacht tot een zalige oktoberwarmte die uitnodigt tot lange stadswandelingen, met om elke hoek nieuwe verwondering: de gebouwen, de piazza’s, de lekkernijen, de mensen. Omdat we alledrie willen fotograferen, zijn we perfect op elkaars tempo afgestemd. Niemand die ongeduldig voorop loopt, niemand die geërgerd zucht of in meer subtiele lichaamstaal laat verstaan dat het welletjes geweest is. We geven elkaar alle ruimte en tijd, zien het meteen waarom één van ons blijft staan en welk beeld er te vangen valt. Palermo voedt onze fotografenblik. De stad is van een rauwe schoonheid, een mengeling van postkaartfaçades en aftandse gevels. Haar bewoners en bezoekers een bonte mix van personages.

We kijken voor ons, achter ons, boven ons.

Ik voel het potentieel aan interessante beelden en tegelijk stemt geen enkel van mijn foto’s me tijdens die eerste uren tevreden. ‘Zet een stap terug,’ adviseert L me. ‘Zo krijg je een beter perspectief. Zoom dan weer in.’ Het had ook een levensadvies kunnen zijn. Net zoals: ‘Durf! Doe!’ Terwijl ik zit te wachten tot hét beeld zich voor mij presenteert, dreig ik vooral veel te missen. ‘Wacht niet tot die mensen uit beeld zijn, gebruik ze in je compositie.’ Bewonderend observeer ik hoe L als beroepsfotograaf speelt met de omstandigheden, hoe snel ze interessante scènes oppikt en ook hoe ze net lang genoeg wacht tot er iets of iemand zich aandient om tot een verhaal te komen. E en ik blijven oefenen en vooral genieten, met onze zintuigen op scherp. Pas ’s avonds, in de rust van ons appartement, selecteer ik, snij ik uit, licht ik op of voeg ik net schaduw toe.

Elke dag durf ik een beetje meer.

Op de Mercato Ballarò, een eeuwenoude markt met Arabische origine, overwin ik wat van mijn schroom om mensen te fotograferen. De kraampjes etaleren verse visvangst, groenten en fruit in een overvloed aan vormen en kleuren. De marktkramers lokken klanten met hun abbanniata, een roepzin die bij sommigen bijna klinkt als een speels lied. In alle drukte krijg ik een dronken man in het vizier. Iedereen hier lijkt hem te kennen. Ik twijfel, fotografeer dan toch wanneer hij op een tafeltje klimt en een flesje bier aan zijn mond zet. Verderop houdt een meisje haar armen geklemd rond een verpakking met zeemeerminpop. Met grote ogen kijkt ze naar een vrouw die abrupt achteruit rijdt met haar brommertje. Het is een kwestie van seconden.

Het doet goed om niet met mijn eigen gedachten bezig te zijn en me te richten op wat er rond mij gebeurt.

Toch zijn er ook wijken waar we niet fotograferen. Achtergestelde buurten waar stinkende afvalhopen op straat liggen en mensen bij elkaar zitten op stoepen of rond rokende bakken. Het zou een schat aan beelden opleveren die nog meer het echte Palermo tonen, maar instinctief voelen we dat het niet aan ons is. Wie hier wil fotograferen moet integreren, contact maken, niet achteloos wat snapshots maken. De meeste toeristen slaan deze wijken over, en al zeker de stromen cruise passagiers die blindelings het plakkaatje van hun gids volgen in de hoofdstraten van het historisch centrum. Voor ons is het belangrijk om ook deze kanten van de stad te zien. Een oefening ook in het loslaten van het fototoestel.

De laatste dag voor ons vertrek overschouwen we de stad vanop het dak van de Cattedrale.

In alle richtingen rond de kathedraal zijn we op verkenning geweest. De fotohonger is gestild, voor nu. Het reservoir van indrukken is gevuld. Kleine momenten zijn in onze foto’s opgetild uit de niet aflatende stroom van bewegingen die samen het leven vormen. Onze vriendschap is verder versterkt, op ontdekkingstocht doorheen de straatjes, aan tafel bij heerlijke maaltijden of nippend aan de eerste koffie van de dag in ons keukentje. Supporters voor elkaar, in ons fotografie-avontuur en in het leven.

Fotograferen is leven. Leven is fotograferen.

Zet een stap terug. Kies je perspectief. Zoom dan weer in.
En ook: wacht niet tot hét moment zich presenteert, het is er al.