Voorbijganger

Ze stond daar wat verloren op de ziekenhuisgang rond te draaien. Een oudere mevrouw. Andere mensen lopen langs haar heen en zij blijft staan. Het is een lange dag op buro geweest en ook ik ben redelijk gehaast. Want de zon schijnt en ik wil nog van de avond gaan genieten. Maar deze mevrouw die hier zo alleen staat is duidelijk op zoek zonder te vinden. Ik vraag of ik haar kan helpen. “Ik zoek de boekhouding”, zegt ze. Het is voorbij 17 uur, dus ik moet de dame wel informeren dat de facturatiedienst gesloten is. Maar misschien kon ik het telefoonnummer even voor haar opzoeken zodat ze de volgende dag kon bellen? “Nee nee, dat hoeft niet. Ik heb een paar vragen, maar ik wacht wel tot de factuur komt. Ik ben juist ontslagen uit het ziekenhuis, ik had zo’n zeer in de borst.”

En prompt begint ze me te vertellen over vorige verblijven in het ziekenhuis. “Mijn zoon was hier ook opgenomen, weet ge. Hij was nog maar 23 toen hij in coma raakte, nu is hij er 46. Hij woont in een zorgcentrum. Hij is zo lief, maar hij heeft het verstand van een driejarige. Ik kon hem thuis niet meer verzorgen, ziet ge. Ik ben weduwe. Mijn eerste man verloor ik toen ik 22 was, met 2 jonge kinderen. Op een dag kwam ik thuis en vond hem dood, hij had zichzelf verhangen.” Zoveel ellende. Ze vertelt het zonder enige zweem van zelfmedelijden, zonder enig drama. Wat moet een mens daar op zeggen? Ik knik en luister terwijl de mensen met haast ons blijven passeren.

“Ik vraag me af wat dit is, …” ze wijst kleine rode vlekjes aan op haar arm. Op haar andere arm zit een zwarte plek. “Dat is van het bloed dat ze genomen hebben, maar die rode plekskes …”. Ik krijg het gevoel dat deze mevrouw helemaal alleen is en teveel te verwerken heeft gekregen. Ik vraag haar of ze dan geen uitleg heeft gekregen van de dokter. Dat ze naar haar huisarts zou kunnen gaan als ze zich nog ongerust maakt. Maar opnieuw kan ik haar niet echt helpen.

“Ik ga nu naar de cafetaria,” zegt ze dan. Ik moet ook die richting uit en wandel rustig met haar mee. De zon loopt niet weg. Ze gaat hoogstens onder. “Ik wens u het allerbeste,” zeg ik wanneer onze wegen scheiden in de hoofdinkom. “Danku, dat is vriendelijk,” zegt ze. Ik heb het gevoel dat ik haar niet heb kunnen helpen, maar misschien was een luisterend oor precies wat ze nu nodig had. Niet meer of minder.

De toevallige ontmoeting doet me nadenken. Elke voorbijganger heeft een verhaal. En we kunnen nooit al die verhalen kennen. Maar soms kan het ontzettend veel voor iemand betekenen om toch gezien, gehoord te worden. Al is het dan maar eventjes door een toevallige passant, een vreemdeling. Hoe vaak lopen we elkaar niet voorbij zonder zelfs een blijk te geven van (h)erkenning. We gunnen elkaar dikwijls letterlijk niet eens een blik. Je ziet het al van ver aan de lichaamstaal. De smartphone wordt bovengehaald of de blik wordt op de grond gericht of op oneindig. In een ziekenhuis is de kans natuurlijk ook groot dat mensen zo’n zorgen aan hun hoofd hebben dat ze die passerende vreemdelingen inderdaad amper opmerken. Het hoofd zit zodanig vol met angsten en vragen dat de aanwezigheid van een ander opmerken gewoon teveel energie en aandacht vraagt. Ik weet het, alles heeft zijn context. Maar in de fond geloof ik toch dat zelfs een klein beetje openheid, een klein beetje vriendelijkheid met een glimlach of een knikje een groot verschil kan maken.

Soms is één goeiedag, één glimlach genoeg om de cocon wat open te breken. Want is dat niet de essentie van écht ‘mens-zijn’: verbinding zoeken, in welke vorm dan ook? En toch voelt het alsof we vandaag vooral ingeprent krijgen om schrik te hebben van elkaar, schrik voor onbekenden. Want er lopen veel gevaarlijke mensen rond. Maar is dat ooit anders geweest? En is dan niet de krachtigste manier om daar mee om te gaan, om ons niet terug te plooien? Om volop in het leven en tussen de mensen te staan?

Ik hoop alleszins dat wanneer ik ooit verloren sta op een plek vol passerende mensen iemand de moeite zal nemen om mij te zien. Om even te vragen of het ok is, van voorbijganger tot voorbijganger, van mens tot mens.