Goud

Stemmetjes uit een vervlogen verleden klinken. Ze babbelen, zingen, lachen. Mijn eigen kinderstem en die van mijn broer en mijn nichtje. Geluidsfrequenties die samen iets tastbaar nalaten van wat voorbij is, op fragiele donkere tape rond de spoeltjes van de cassettes. Opnames gemaakt met de radio die we van papa hadden gekregen. Zo’n vader heb ik, vrijgevig en denkend aan het plezier van zijn kinderen toen hij die zaterdag lang geleden tussen de winkelrekken liep. Ik heb nog vage herinneringen aan hoe hij thuis kwam en totaal onverwacht de roze Bambino radio bovenhaalde. Mijn meisjeshart ging ongetwijfeld sneller slaan.

Wij zouden onafscheidelijk worden, de Bambino en ik. Een analoge kindertijd is een les in geduld: wachten tot dat ene liedje op de radio werd gespeeld om dan op REC te duwen, de radio playlists uitpluizend in de HUMO. Ik maakte ook radioprogramma’s, vaak met mijn broer of nichtje. In onze uitzendingen mochten luisteraars inbellen om mee te zingen met hun favoriete liedjes, wij verzonnen wedstrijdvragen waarmee niet nader bepaalde prijzen te winnen waren, wij praatten onze favoriete liedjes aan elkaar en interviewden popsterren in flarden kinder Engels. Zelfs een hoorspel met kleurrijke personages in aangepast dialect paste op onze radiozender. Af en toe doorkruist een moederstem de opnames. ‘’t Eten is klaar!’. Waarop wij presentatoren ‘Jaaaaaaaa!’ roepen. Of mijn broer werkt niet optimaal mee met het opzet van mijn programma (ik had daar vrij specifieke ideeën over) en ik laat mijn ergernis blijken: ‘Toooooooooooom!’. Waarop broerlief er nog een bal bij deed. Ik zag dat toen anders, maar dat waren de beste momenten.

Mijn hart knijpt samen als ik die fragmenten nu hoor, zo’n 30 jaar later. De roze radio heeft kleine stukjes van onze jeugd vastgelegd die onherroepelijk verloren zouden zijn gegaan.

Zelfs de diepste krochten van ons geheugen zouden nooit meer kunnen oproepen wat de Bambino heeft geregistreerd op de fragiele donkere linten. En precies daarom kan ik de oude radio niet wegdoen. Een minder nostalgische ziel zou hem al lang aan de deur hebben gezet. De antenne is afgebroken en het plastic is vervaagd tot een vale zalmkleur. Kleine stukjes fris roze zitten nog verstopt onder de schuifknopjes waarmee je kon switchen tussen radio en cassette. De donkerroze REC knop is door veelvuldig gebruik wat dieper ingezakt dan de grijze PLAY, REWIND en FFWD knoppen. En dat is nu net wat ik er allemaal mooi aan vind. Er kleeft een kleine geschiedenis aan dit toestel.

De Japanners hebben een mooi woord voor de schoonheid van het vergankelijke: wabi-sabi. Van een verweerde deur met afgebladderde verf, een oude leren stoel met barsten in de leuningen, vergeeld papier in een oud boek tot met mos bedekte rotsen en zelfs lachrimpels in een ouder wordende huid, wabi-sabi is een ruim begrip waarvoor er niet echt één vertaling is. Het gaat meer om een soort beleving, een levensfilosofie. Het aanvaarden dat alles verandert en evolueert. Schoonheid zit niet in perfectie en symmetrie, maar in de barsten en de onvolkomenheden, in de sporen die de tijd nalaat. Dat nemen de Japanners letterlijk met de kunst van kintsugi, waarbij barsten in aardewerk niet worden weggewerkt, maar net benadrukt met gouden verguldsel. Dat idee is even toepasselijk op voorwerpen als op mensen.

We zijn allemaal gebroken meesterwerken: onze barsten en littekens verdienen verguldsel, er hoeft niets weggestopt te worden. Vul je breuklijnen met goud.

Liefdevol veeg ik het stof van de Bambino.
Mocht ik gouden tape hebben, dan zou ik de antenne er met de kunst van kintsugi aanplakken. En mijn kinder-ik zou weer op de REC knop duwen, zonder aarzelen. Mijn (bijna, maar niet helemaal)grote-ik denkt aan het idee voor een Levenskunst podcast. Kan ik, zou ik, … ?

Ja, zegt de Bambino.