Draaischijf

De loodzware zwarte telefoon moet meer dan 60 jaar oud zijn. RTT56 staat er op de onderkant. Het is een relict uit een ander tijdperk, van voor de mens een swipend schermwezen werd. Ik stop een vinger in een willekeurig gaatje van de draaischijf en draai tot ik de ‘klik’ hoor. Ik herinner me hoe ik als kind in de achterkeuken van mijn oma’s zus altijd een paar draaitjes ging geven aan de kiesschijf, vaak gevolgd door een imaginair telefoongesprek. Een kiestoon klonk er niet, want het toestel was toen al lang niet meer verbonden.

Wat ik vertelde aan welke ingebeelde ontvanger weet ik niet meer, maar steeds opnieuw trokken de oude telefoon en de handeling van het draaien mij aan.  

Het huis met de achterkeuken wordt nu leeggemaakt en de oude telefoon krijgt een plek bij mij. Op het midden van de draaischijf plakt een sticker met een hartje , zo eentje in 3D dat een beetje van vorm verandert naargelang je kijkt, alsof het zachtjes pulseert in de kern van het oude toestel. Ja, dat hartje maakte het extra speciaal. Mijn oma’s schoonbroer moet de sticker er destijds op geplakt hebben. Hij werkte een tijd bij de RTT. Het oude telefoontoestel in de achterkeuken en meters telefoonkabel op zolder getuigen van dat verleden. Het is curieus wat een mens allemaal bijhoudt. Een leven vervat in oude toestellen, kabels, porseleinen beeldjes en een overvloed aan serviezen.  

Mijn oma’s zus woont nu in een woonzorgcentrum en zal haar huis nooit meer zien. Op een grijze ochtend sta ik in haar tuin, grenzend aan mijn eigen terrastuintje, en kijk naar het paadje dat ooit verbonden was met het ouderlijk huis van mijn oma. Nu staan er hoge bomen tussen de percelen. Het pad dat vroeger door drie tuinen liep, die van twee zussen van mijn oma en hun ouders, loopt dood. Verbinding verbroken, net zoals bij de oude telefoon.  

Mensen komen en gaan, plaatsen transformeren. Voorwerpen blijven soms de enige tastbare schakel met een verleden.

Wat met geen woorden meer te vatten valt, spreekt uit een vertrouwde vorm, een textuur onder je vingertoppen, een geur, een kleine doodgewone handeling. De oude telefoon staat nog een beetje verweesd op het uiteinde van mijn eettafel. In mijn nieuwe (t)huis, in de lente, krijgt hij een betere plek. En wie dat wenst, mag een telefoonnummer draaien, traag, klik per klik, de schijf telkens zachtjes terugverend, met het hartje pulserend in het midden.