Ontwaken

Met een dampende koffie in de hand, genesteld in de zetel die uitkijkt over de tuin, zie ik de opkomende zon steen per steen de muur van de buren verlichten. Het belooft een zondag te worden in alle betekenissen van het woord. Ik haal adem. Ik heb het gehaald. Ik ben de winter doorgekomen. De donkere, natte winter waarin ik zo weinig energie en inspiratie voelde.

Geen Vitamine D supplement, extra slaap of sportuurtje kon dat gevoel verdrijven.

Het boek ‘Overwinteren’ van gezondheidspsycholoog Kari Leibowitz staat nagenoeg ongelezen op mijn boekenplank. Aan het begin van het donkere seizoen had ik het gekocht in een poging om de winter meer te leren appreciëren. Leibowitz reisde de wereld rond, van het hoge noorden tot Japan en Schotland, op zoek naar (culturele) inzichten over winters geluk. Het is een mindset, schrijft ze in het hoofdstuk dat ik nog met volle moed begonnen was. De winter heeft veel te bieden. Denk aan vreugdevuren, baden in warmwaterbronnen, gezellig kaarslicht en warme chocolademelk. De Denen noemen het hygge, de Noren koselig.

Leibowitz beloofde me de hulpmiddelen aan te reiken om ‘de winter tot een feest te maken’.

Maar ergens pril in hoofdstuk 2 bleef de bladwijzer hangen. Ergens in een passage waarin de schrijfster haar overweldigende behoefte aan slaap beschrijft tijdens een reis naar het Noorse Tromsø  – waar het in putje winter nooit licht wordt – was ik gestopt. Ironisch genoeg omdat ik zelf meer behoefte had aan slaap dan aan lezen. Ik zag geen vreugdevuren en avond na avond in je eentje ‘Winter Wonder’ thee drinken verliest ook snel charme.

De week vakantie rond Kerst leidde voor mij een winterslaap in. Letterlijk.

Ik had een paar plannen gesmeed om buiten te komen, om mensen te zien. Het lukte me niet. In de namiddagen sliep ik een paar uur in dezelfde zetel waarin ik nu zit te schrijven met zicht op de ontwakende tuin. Boeken bleven ongelezen liggen, voor uitstapjes naar drukke plekken kon ik me niet opladen. Als een diertje kroop ik in een warm winterholletje en volgde wat mijn lichaam me dicteerde. Rusten, rondlummelen, slapen. Een vriendin vertelde me dat ze diezelfde vermoeidheid voelde en tijdens haar vakantie overdag ook meerdere uren sliep. Een andere vriendin kocht een lichtbril in de strijd tegen de winterdip. Helaas, ook die bril bracht geen soelaas. Tegelijk was het een troost om te weten dat ik niet alleen was en mezelf niet hoefde af te meten aan het voorgespiegelde ideaal van al die mensen in reclames, sociale media en nieuwsberichten die dolle eindejaarsfeesten organiseerden, shopten voor de mooiste cadeaus en kerstmarkten en winter events bezochten.

De winter afschilderen als één donker gat is anderzijds ook overdreven.

De lichtpunten waren er: bij gezellige etentjes, bij een strandwandeling onder een zeldzame stralend blauwe hemel, bij de ondertussen traditionele december saunasessie in een stukje Zweden dat verrassend dichtbij ligt in de tuin van vrienden. Stuk voor stuk momenten waarop je beseft: het leven is goed, ja zelfs in de winter! Last hebben van een winterdip vanonder een warm dekentje, met een gevulde maag in een veilig huis is een first world problem*. Ik weet dat wel. Maar ’t is ook ok om te voelen wat je voelt, zonder daar een drama van te maken. Het is slechts de donkere winter die me parten speelt. Niets menselijker en natuurlijker dan dat. Elk jaar besef ik meer en meer dat verzet ertegen geen zin heeft. Heel de natuur herbront en sluimert, waarom wij dan niet?

Het mooie aan de winterdip is dat die voorbij gaat. Op één of andere manier wordt het steeds weer lente.

Op deze vroege zondagochtend zie ik een koolmeesje op verkenning gaan langs een vogelhuisje op de zonnemuur. De vlinderstruiken zijn gesnoeid, nieuw jong groen staat klaar om te bloeien. Het stelt me gerust dat ik hier zit te kijken en genieten, in alle eenvoud. Ik kan het nog. Net zoals de winter het tragere tempo dicteert, voel je wanneer de lente je wakker maakt. Er is de belofte van langere, lichte dagen. Met herwonnen energie worden nieuwe plannen gesmeed. Een wandeltocht dichtbij, een familieweekend, een roadtrip richting noorden, en een ontdekkingstocht op een ander continent, doorheen een andere cultuur en natuur.

Over een paar dagen ben ik weg. Naar een land waar ze geen winter kennen.

Ik ga er varen doorheen mangroves in een piroque bootje, slapen in een nomadentent in de bush, lokale bevolking ontmoeten, vissers hun netten zien binnenhalen uit de oceaan. De winterslaap is voorbij.

*a fairly minor problem associated with a relatively high standard of living