Het einde van de eenzaamheid

Er zijn zo van die boeken. Zeldzame pareltjes. Lang nadat de laatste bladzijde, het laatste woord is gelezen, zindert het verhaal nog na. Het zijn zo van die boeken waar je een tijdje in kan leven. De sfeer, de personages en hun belevenissen, ze blijven plakken. Niet te verwarren met gewoon goeie boeken die blijven boeien maar snel uit de gedachten vervliegen zodra de kaft dichtvalt. Nee, de pareltjes kom je maar heel af en toe tegen. Verschillende jaren kunnen verstrijken voor er weer eentje op je pad komt.

Zo ging het met dit boek. Het riep me, stil en bescheiden. Eerst in een boekenwinkel in Amsterdam-Centraal. Ik weerstond de lokroep uit praktische overwegingen, beter geen extra bagage. Maar het boek leek me opnieuw te roepen, een beetje luider nu, enkele weken later in mijn vertrouwde boekenhemel “De Zondvloed” in Mechelen.  Sobere zwart-witte kaft, een jongen half in schaduwen gehuld maar met een krachtige blik. Auteur: Benedict Wells. Een nobele onbekende voor mij. En ik hou wel van nobele onbekenden. Ik heb een gezonde argwaan tegenover auteurs en boeken uit de typische top 10 in de typische boekenwinkel. Ik laat me liever leiden door mijn intuïtie. Soms is dat een schot in de roos, en soms zit ik er ver naast. Tja, met de top 10 kan je je ook altijd mispakken. Dan blijkt dat Boek van het Jaar toch niet zo’n hoogvlieger en vooral een marketingstunt. Maar deze Benedict Wells voelt anders.

En dan is er de titel natuurlijk: “Het einde van de eenzaamheid”. Van een thema gesproken. Ja, eenzaamheid, daar ken ik wel iets van. Gelukkig niet alles, maar toch wat meer dan ik zou willen, af en toe (het leven als single woman heeft zo zijn keerzijde). Het had natuurlijk ook de titel van een voorspelbaar stationsromannetje kunnen zijn, maar de back cover heeft het over een episch boek over vriendschap en liefde, een boeiende familiesaga.

Het boek gaat mee naar huis. Ik begin te lezen en wil niet meer stoppen. Dit verhaal gaat door merg en been. Het laat me niet meer los. Deze Benedict Wells, amper 32 toen hij het boek schreef, kent iets van mensen, van onmogelijke liefde die dan toch mogelijk blijkt, van familiebanden die kunnen verscheuren en toch weer verbinden, van hoe wat we willen niet altijd is wat we krijgen, hoe we wat ons het meest dierbaar is zomaar kunnen verliezen …

Een paar zinnen grijpen me zo bij de keel dat ik ze opschrijf. Het hoofdpersonage Jules, een beetje een kluizenaar, beschrijft de paradox van het alleen-zijn. Hoe hij het alleen-zijn soms omarmt, maar het tegelijk amper nog uithoudt, steeds thuiskomen in de stilte. Gewoon die woorden, het feit dat iemand anders ze zo neergeschreven had, ik voelde me begrepen. En dan een beetje verder zegt Alva, Jules beste vriendin en onbereikbare liefde: “Het tegengif voor eenzaamheid is niet toevallig samenzijn met willekeurige mensen. Het tegengif voor eenzaamheid is geborgenheid.” Bàm. Dat kwam binnen.

Ik kan intens genieten van tijd alleen. Ik lees, schrijf, luister muziek, neem de luxe om wat te lanterfanten. Het geeft me zuurstof en inspiratie, brengt me weer tot mezelf.  Maar ik zou wegkwijnen als kluizenaar. Even hard als het op tijd en stond alleen zijn, heb ik mensen nodig. Alleen niet eender welke mensen. Want in een kamer vol vreemden, vage kennissen en oppervlakkige praatjes kan ik me heel eenzaam voelen en met een leeg gevoel weer huiswaarts keren. Nee, geborgenheid is elkaar door en door begrijpen, ook in stilte. Samen lachen om onnozele dingen die anderen niet eens begrijpen, maar ook diepe gedachten kunnen delen en niet bang moeten zijn dat de ander je scheef bekijkt. Schaamteloos jezelf kunnen zijn. Dat bereik je niet via oppervlakkige contacten. Geborgenheid is weten dat je bij iemand terecht kunt en omgekeerd, onvoorwaardelijk.

Geborgenheid is soms ook een parel van een boek lezen.