Geheel toevallig om middernacht

‘Hoe gaat het met jou?’ klinkt het achter mij. Ik duw net mijn voordeur open om de boodschappentassen binnen te zetten. Twee van mijn buurvrouwen zijn het pleintje opgewandeld uit de ondergrondse garage en houden halt. Ze komen terug van ergens, een paar zakken in de hand, om zich dan elk weer terug te trekken in de beslotenheid van hun huis, net zoals ik. Een jaar geleden zouden we op een typische zaterdag waarbij iedereen van hot naar her loopt, gewoon goeiedag gezegd hebben. Hartelijk, dat wel, maar een beetje gehaast want alweer op weg naar het volgende.

De typische zaterdag van weleer is een ander soort typisch geworden. Het soort typisch waarbij er buiten het boodschappen doen niet veel anders op het programma staat.

Hoe beperkend dat ook voelt, het maakt ruimte voor andere dingen, ruimte om iemand te vragen hoe het gaat bijvoorbeeld en om vervolgens te luisteren naar het antwoord. Van een holle frasering, niet meer dan een snelle begroeting, is ‘hoe gaat het?’ het afgelopen jaar een échte vraag geworden. Een vraag waar je een écht antwoord op mag geven in plaats van een halfslachtige ‘ça va en met u?’ te declameren, op automatische piloot. Zo komt het dat er op een zaterdagmiddag drie buurvrouwen op een pleintje staan. Op afstand, dat wel, altijd is er die vervloekte afstand.

We vertellen elkaar hoe het gaat, praten over de isolatie, de overdosis thuiswerk en hoofden op een scherm, het herschilderen van de voordeuren, over de feestdagen en alleen zijn om middernacht.

De babbel doet deugd. Een kwartiertje over en weer praten en luisteren, zo simpel is het. Waarom is er een pandemie nodig om dit soort gesprekjes te doen opflakkeren? Gaan we elkaar over een jaar weer haastig voorbijlopen of vinden we in dit klotejaar de kiem voor wat meer openheid en aandacht voor elkaar? Wat is er mis met eerlijk zeggen dat je het moeilijk hebt? Waarom zijn we bang van ons mogelijk onvermogen om ‘gepast’ te reageren wanneer iemand een écht antwoord geeft, daarbij de façade van de vage ça va doorbrekend? Vanwaar komt het idee dat wie luistert, moet aandraven met kant-en-klaar advies en oplossingen?

Er gaat net een enorme troost uit van de woorden ‘ik weet het eigenlijk ook niet’ of ‘ik vind het ook shit’.

Er zijn redelijk wat dingen die de buurvrouwen en ik momenteel shit vinden. Het is goed om dat allemaal eens te benoemen. Onze jaarlijkse nieuwjaarsdrink met hotdogs op ’t pleintje komt er niet, maar in het licht van de wereldproblematieken kunnen we dat nog net verdragen. De buren voorstellen om met oudjaar om middernacht even te klinken vanaf de voordeur, mag dat? Ons gevoel zegt ja, ons verstand nee. Middernacht is het verboden uur: de koets van Assepoester wordt dan weer een pompoen en wij moeten binnenblijven.

Eigenlijk was ik van plan geweest om voor middernacht te gaan slapen en het moment te laten passeren, maar de babbel doet me van gedachten veranderen.

Net nu is het belangrijk om elkaar te vinden in kleine grootse gebaren.

Aan de twee buurvrouwen, die ook alleen wonen, zeg ik dat ik op 31 december om middernacht geheel toevallig in het gat van de voordeur zal staan met geheel toevallig een glas bubbels in de hand waarmee ik zal nieuwjaarstoosten naar hen als ze geheel toevallig aan hun voordeur staan.